Peter van Lier
'Als ik nog wat in Peter van Liers poëziebundels blader die ik de afgelopen weken gelezen heb, krijg ik opnieuw het idee dat ik in zijn gedichten regelmatig getuige lijk te zijn van het moment waarop we ons prikkels bewust worden, ze verwoorden, er samenhang in trachten aan te brengen; een moment waarop het met de betekenisgeving nog verschillende kanten op kan gaan. Dat levert instabiele poëzie op die om alertheid vraagt.' Op ton van 't hofs blog (7 januari 2016).
Kop blijf aan, Uitgeverij Opwenteling, 2025, [zonder plaats], 72 blz. [gedichten]
Minimale Gesten, hochdruckpartner, Leipzig, 2024, 24 blz. [gedichten en grafiek]
Deze publicatie verscheen als documentatie bij het Nederlands-Duitse kunstproject Minieme gebaren / Minimale Gesten dat door hochdruckpartner / Galerie + Werkstatt in Leipzig (Dld) werd georganiseerd naar aanleiding van de Leipziger Buchmesse 2024, waarin Nederland en Vlaanderen centraal stonden. Het boek bevat 13 gedichten van Peter van Lier uit zijn bloemlezing Minieme gebaren / Minym ferweech (Afûk, 2022) in de Duitse vertaling van Gregor Seferens. De publicatie bevat ook afbeeldingen van vier Nederlandse en vier Duitse grafici die hebben gereageerd op deze gedichten. De kunstenaars zijn B.C. Epker, Jacomijn den Engelsen, Inez Odijk, Hanneke van der Hoeven, Eleonora Damme, Andrea Lange, Gabriele Sperlich en Susann Hoch. De bijbehorende tentoonstelling is te zien van 22 maart 2024 tot 25 mei 2024.
[Verkrijgbaar bij galerie hochdruckpartner en bij petervanlier@gmail.com]
Over deze bundel schreef: Jurjen K. van der Hoek.
Middagje uit, uitgave in eigen beheer [Hanneke van der Hoeven], [Amsterdam/Berlijn], 2024, 16 blz. [kunstenaarsboek]
Voor het Nederlands-Duitse kunstproject Minieme gebaren / Minimale Gesten in Galerie hochdrukpartner / Galerie + Werkstatt in Leipzig (Dld) maakte Hanneke van der Hoeven een kunstenaarsboek van het gedicht 'Middagje uit' van Peter van Lier. Het gedicht handelt over familiaire verwikkelingen tijdens een ritje in een auto en is door de kunstenaar als een soort road poem over tien bladen uitgespreid. Verschillende grafische technieken zijn toegepast: linodruk, monotypie en zeefdruk. Oplage 12. Formaat: 44 x 30 cm. Prijs op aanvraag.
Koerend keren/Sich gurrend wenden, Mauritsheech Publishers, 2023, 24 blz. [compositie, tweetalig]
Minym ferweech / Minieme gebaren, Afûk, Leeuwarden, 2022, 124 blz. [gedichten, tweetalig]
Red Boy, Hyperion, [Leeuwarden], 2022, 38 blz. [gedichten en beelden]
Philemon & Baucis, Hyperion [Leeuwarden]. 2021, 18 bladzijden [beelden en gedichten]
Twee grafici en twee dichters hebben het verhaal van Philemon en Baucis uit de Metamorphosen van Ovidius als uitgangspunt genomen voor hun werk. Het gaat over een liefdevol echtpaar dat ondanks hun armoede. eten en onderdak verschaft aan twee haveloze zwervers. De gasten onthullen zich als de goden Mercurius en Zeus. Als dank voor het gastvrije onthaal wordt het echtpaar rijkelijk beloond. Schuilt de voor altijd verjongende kracht van de liefde in het jezelf radicaal openstellen voor het vreemde? Peter van Lier schreef drie gedichten voor de uitgave. Hij revitaliseert het oude verhaal door het naar de huidige tijd te transponeren en te zoeken naar plekken waar Philemon & Baucis nog onder hun naam aanwezig zijn: Hij vond: 1. een verzorgingstehuis in Dormaal (België), 2. een café in Utrecht en 3. een Bed & Breakfast (B&B) in Brugge. Over elke plek schreef hij een gedicht waarbij hij elementen uit de oude mythe plaatste in de moderne context van de genoemde plekken. De onderwerpen van het oude verhaal - zorg, gastvrijheid en trouw - blijken van alle tijden te zijn en nog altijd actueel.
[Verkrijgbaar bij uitgeverij Hyperion via: hyperionverlag@xs4all.nl]
Lijfsbehoud, Uitgeverij crU, Utrecht, 2021, 32 blz. [gedichten]
Af(breken) op(ruimen) in(pakken), Uitgeverij Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2020, 72 blz. [gedichten]
[Verkrijgbaar in de boekhandel of via uitgeverij Wereldbibliotheek]
Over deze bundel schreven: Mario Molegraaf, Alfred Schaffer, Hettie Marzak, Piet Windhorst, Louis Smit en Jeroen van den Heuvel.
Geachte afwezigen, Poëziecentrum, Gent, 2017, 248 blz. [essays]
In het werk van Gerrit Kouwenaar, Hans Faverey en Kees Ouwens leek het contact met de dingen in de wereld al verloren. Concentratie op de taal en het bewustzijn was de inzet van deze poëzie. Maar juist bij deze drie dichters is een omslag in hun oeuvre aanwezig die de taal weer relateert aan de werkelijkheid.
In een zo helder mogelijke stijl, zonder jargon, tracht Van Lier zijn filosofische intuïties en poëtische bevindingen te verwoorden. De werkelijkheid wint weer terrein in ons voelen en denken na het lezen van dit boek.
[Verkrijgbaar bij petervanlier@gmail.com of antiquarisch]
Over dit boek schreven: Marc Kregting, Stefan van den Bossche, Romain John van de Maele, Frank Keizer, Jurjen K. van der Hoek en Jürgen Pieters.
Het hoofdstuk over Kees Ouwens, 'Voor de dag met dat licht', is ook opgenomen in de essaybundel En gene schitterde op de rede. Over Kees Ouwens (2002), een uitgave van de Historische Uitgeverij. Peter van Lier onderzoekt daarin de relatie tussen Kees Ouwens en Samuel Beckett.
____
Op de recensiesite de Reactor publiceerde Peter van Lier geregeld beschouwingen over hoofdzakelijk nieuwe poëziebundels, waaronder die van Hans Dekkers, Lieke Marsman, F. van Dixhoorn, Paul Bogaert, Arjen Duinker en Obe Alkema.
Elders kreeg een gedicht van Arnoud van Adrichem zijn aandacht.
Laaglandse remedies, Uitgeverij Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2016, 58 blz. [gedichten]
[Verkrijgbaar in de boekhandel of via uitgeverij Wereldbibliotheek]
Over deze bundel schreven: Arie van den Berg, Janita Monna, nogmaals Janita Monna, Karel Wasch, Remco Ekkers, Hans Puper, Jeroen Dera en Kiki Coumans.
De voedselbank, columns over de rol van kunst in crisistijd, NOK, Beetsterzwaag, 2015, 52 blz.
In dit boek bespreekt Peter van Lier werk van: Machteld van Buren, Dolf Verlinden, Thijs Jansen, Eja Siepman van den Berg, Drewes de Wit, Pascal van der Graaf, Jans Muskee, B.C. Epker, Zoltin Peeter, Fabian Westphal, Kaneli & Smit, Eveline van Duyl, John van de Rijdt, Fred Pollack, Ilona Hakvoort, Sies Bleeker, Henk de Vries, Ramon van de Werken en Mieke Fokkinga.
[Verkrijgbaar bij petervanlier@gmail.com]
Over het verblijf van Van Lier tijdens NOK 6 in Beetsterzwaag schreven Jurjen K. van der Hoek, Dirk van Ginkel en over het boek: Dirk van Ginkel, Jurjen K. van der Hoek en Remco Ekkers.
____
Voor het Rijksmuseum Twenthe schreef Peter van Lier van 2008 tot en met 2013 een column over beeldende kunst in het tijdschrift Muse en sinds 2025 voor de website van De Moanne, het algemeen-culturele tijdschrift van Friesland.
In 2017 verscheen het boek Submerging: afscheid van het verzamelhuis bij Peter Foolen Editions. Het boek handelt over de ontmanteling van het huis waarin verzamelaar Rolf van Hulten zijn kunstcollectie had ondergebracht. Peter van Lier schreef in dit boek over een klein abstract werk van Antonio Calderara, dat hij verrassend genoeg ziet als het portret van de verzamelaar.
Ook in 2017 verscheen de publicatie: Machteld van Buren, What does your soul look like bij Mauritsheech Publishers. Machteld van Buren (1956) maakt verrassend gelaagd werk met een verbluffende dieptewerking. Peter van Lier vergelijkt in de uitgave deze tekeningen op doek met de gesamplede muziek van DJ Shadow.
Verder schreef hij in dat jaar een column na het zien van het schilderij Auke van Hans Hoekstra in melklokaal in Heerenveen, en over een titelloos werk van Jan Swart in Wall House #2 in Groningen.
Tevens verscheen van Dolph Kessler in 2017 het fotoboek Friesland, het kleinste land op aarde. Peter van Lier publiceerde daarin het essay 'Fries fan utens', over hoe het is om als relatieve buitenstaander te wonen en te werken in Friesland.
Circus Europe, Salmon Poetry, Cliffs of Moher, County Clare, Ireland, 2013, 45 blz. [gedichten en beelden]
Onder de titel Circus Europe maakte Machteld van Buren in 2012 acht grote collages waarin zij laat zien hoe de strijd van overleven door enkele Europese landen wordt gevoerd. De meeste van die landen tonen zich als dieren: het lichaam bestaat uit een landkaart waar een realistische kop van een dier aan is toegevoegd. Groot-Brittannië is uitgerust met paardenhoofden, Duitsland blijkt een roofvogel te zijn, niet de traditionele adelaar maar een gier. Het gegoochel waarmee de dieren zich in stand houden illustreert de manier waarop de afzonderlijke landen functioneren.[Verkrijgbaar bij uitgeverij Salmon Poetry of bij petervanlier@gmail.com]
Van bovenstaand boek werd later in het jaar (september 2013), ter gelegenheid van de tentoonstelling van Circus Europe bij Arteriet in Kristiansand, een Noorse editie uitgegeven. De tentoonstelling maakte ook een rondgang langs enkele middelbare scholen in de provincie Vest-Agder. De tentoonstelling en het boek waren voor de scholieren aanleiding om na te denken en te discussiëren over de Europese Unie en de positie van Noorwegen in Europa als land dat geen lid is van de unie.
Alle gedichten uit de Ierse uitgave zijn voor deze Noorse editie opgenomen in de oorspronkelijke taal, Nederlands en Engels, en in een Noorse vertaling. Als extra's zijn in deze uitgave een nieuwe collage van Machteld van Buren opgenomen, die het land Noorwegen uitbeeldt, en een gedicht van de Noorse dichter Terje Dragseth over zijn vaderland. Dit gedicht is in het Noors en in een Engelse vertaling te lezen.
[Verkrijgbaar bij petervanlier@gmail.com]
_____
Het project Circus Europe heeft een eigen blog op het internet. Van Lier publiceerde op deze blog een interpreterende tekst over dit project. De tekst verscheen eerder in twee delen op de site van de The Project Room in Seattle (hier en hier).
Het gedicht dat hij voor de twee boeken schreef bij een collage van Machteld van Buren is in het Nederlands ook te lezen op de digitale versie van Het Moment. Daarnaast publiceerde hij er twee nieuwe gedichten bij haar werk.
Wisseling van de wacht, Stichting CBK Zeeland, Middelburg, 2011, 43 blz. [beeldgedichten]
Nummer 134 van de Slibreeks is een
bijzondere dichtbundel met dichter Peter van Lier en beeldend kunstenaar
Machteld van Buren in de rol van wachter op een precaire plaats aan het water. De
bundel bevat poëzie waarin tekst en beeld elkaar nodig hebben en wezenlijk met
elkaar verbonden zijn. Voor dit werk lieten beide kunstenaars zich nadrukkelijk
inspireren door Vlissingen. Van Buren maakte voor dit boek collages, want:
'Vlissingen op zich is al een collage.' MvB: 'De teksten zijn eerder bezorgd dan ontspannen. Ik heb geprobeerd om tamelijk onbevangen contrasterende, soms verzachtende beelden toe te voegen.'
[Verkrijgbaar bij uitgeverij CBK Zeeland]
Over deze bundel schreven: Erik Lindner, Merijn Schipper en Sheila van Rheenen. Interessant om te zien hoe twee van de drie recensenten het samengaan van woord en beeld negeren om in de clinch te raken met alleen de woorden.
_____
Peter van Lier verhoudt zich als dichter ook elders tot beeldende kunst. Voor het Poëzieplein in Schiedam maakte hij met beeldend kunstenaar Vincent Botella een poster. Schilderijen van Arjan van Es zijn onderdelen van gedichten geworden. Van een ervan is een digitale print gemaakt (oplage: 25). [Verkrijgbaar bij de auteur.] In het tijdschrift Parmentier ( nr. 4, 2011) schreef hij een reeks duogedichten met Arnoud van Adrichem, wat betekent dat ze elkaars werk hebben aangevuld maar ook in elkaar werk veranderingen hebben aangebracht. Beeldend kunstenaars Machteld van Buren en B.C. Epker reageerden daarop in beeld met eenzelfde werkwijze.
In Raster wordt een andere combinatie van uitdrukkingsvormen beproefd en gewogen. Wat troost het meest: poëzie of proza? Een gedicht bij de dood van zijn vader wordt er door Van Lier gekoppeld aan een grafrede.
Hoor, Uitgeverij Van Oorschot, Amsterdam, 2010, 61 blz. [gedichten]
[Verkrijgbaar in de boekhandel of via uitgeverij Van Oorschot]
Over deze bundel schreven: Erik Lindner, Camiel Hamans, Peter le Nobel, T. van Deel, Erik Menkveld, Paul Demets en Jasper Henderson.
Bodemsanering, Uitgeverij Druksel, Gent, 2008, 36 blz. [beeldgedichten]
De titel Bodemsanering refereert aan een vorm van loutering. Elk gedicht begint als het verslag van een geestelijke neergang, maar ergens vindt er een omslag plaats. Men moet tot op de bodem gaan om het licht te kunnen zien, is de teneur van deze gedichten. Peter van Lier verwijst naar de versregel van Hölderlin: 'Wo aber Gefahr ist, wächst das Rettende auch.' Ondanks de zware thematiek is dit een hoopvolle, humanistische bundel.
[Verkrijgbaar bij uitgeverij Druksel]
_____
Uitgever Johan Velter schreef over de positieve grondtoon in het werk van Peter van Lier, ook aanwezig in de twee bij Druksel uitgegeven boeken. Ook schreef hij over Bodemsanering op de website Sfcdt.
Een microspoor in de poëzie: over Gerard Reve, Uitgeverij Druksel, Gent, 2008, 24 blz. [essay]
[Verkrijgbaar bij uitgeverij Druksel]
Zes wenken voor muggen aan de deur, Uitgeverij Van Oorschot, Amsterdam, 2007, 66 blz. [gedichten]
Zes wenken voor muggen aan de deur is de vierde dichtbundel van Peter van Lier. In deze bundel identificeert hij zich met uiteenlopende dieren: de muggen uit de titel, plattelandsbewoners als reigers, mollen en paarden, maar ook platvissen, loopvogels en vogelbekdieren, babyaapjes en zeekoeien. In dieren treft Van Lier een combinatie van onschuld en onvolmaaktheid aan die raakt aan zijn kijk op de werkelijkheid: vaak onschuldig aan de buitenkant maar innerlijk doortrokken van kwaad en tragiek.De tragiek van het onvolmaakte tegenover de schoonheid van dat wat is – dat is de kern van deze bundel. Dat krijgt vorm in de herkenbaar lichte, precieze en bijna vertellende taal waardoor ieder gedicht een fragmentje uit de werkelijkheid lijkt: vergankelijk en beklijvend tegelijk.
[Verkrijgbaar in de boekhandel of via uitgeverij Van Oorschot]
Over deze bundel schreven: Rob Schouten, Marc van Oostendorp, Lies van Gasse en T. van Deel, Esther Jansma en Menno Wigman.
_____
In een reeks gedichten uit deze bundel solliciteert Peter van Lier naar een functie in het dierenrijk. Op zijn site laat Han van der Vegt de dieren antwoorden in woord en geluid.
Op de literaire nieuwssite Ooteoote identificeert Van Lier zich met een hondje dat ineens niet meer aanwezig is om hem heen.
Gaandeweg rustieker, Uitgeverij Van Oorschot, Amsterdam, 2004, 54 blz. [gedichten]
Gaandeweg rustieker is een dichtbundel, maar ontwikkelt zich als een roman. Hoewel er geen hoofdpersoon is die allerlei avonturen beleeft, is er wel sprake van verschillende gemoedsgesteldheden die bijna onontkoombaar uit elkaar voortkomen als een proces van neergang en van loutering.[Tweedehands verkrijgbaar, bijv. via: bol.com of boekwinkeltjes.nl of antiqbook]
Over deze bundel schreven: Peter de Boer, Jos Joosten, Maria Barnas , Tsead Bruinja, Dirk de Geest en Bibi Dumon Tak.
Over de eerste drie poëziebundels van Van Lier schreef Johan Sonnenschein een vergelijkend artikel met de de eerste drie bundels van Henk van der Waal.
Links, rechts. Twee wandelingen. Uitgeverij Van Oorschot, Amsterdam, 2001, 210 blz. [poëtisch proza]
Uit Van Liers bundel Gegroet o... sprak een wereld van onschuld en eenvoud. In het slotgedicht werd echter een verandering aangekondigd, doordat er sprake is van 'een kind, nog om te kussen wakend', terwijl daarvoor alleen een vies, vis etend snoetje van een kat beschikbaar is. Bij het verlaten van de kinderwereld hangt bederf in de lucht.droefenis te ontlopen. Het prozaïsche taalgebruik en het aantal bladzijden doen vermoeden dat het in dit boek om proza gaat. De poëtische vorm lijkt dit te ondergraven, net als de inhoud van de tekst, die meer op stilstand dan op ontwikkeling is ingesteld. De vertragende stijl van Links, rechts drukt het meest adequaat de onzekerheid en aarzeling in het voelen en denken van de jongeling uit en weerspiegelt het tempo en ritme van het lopen.
[Tweedehands verkrijgbaar, bijv. via bol.com of boekwinkeltjes.nl of antiqbook]
Over dit boek schreven: Janet Luis, T. van Deel en Jos Damen.










